Układ chłodniczy niezależnie od rozmiaru składa się z wielu elementów, które decydują o jego prawidłowym funkcjonowaniu.
Elementy te w, na przykład znanej wszystkim lodówce to: sprężarka, skraplacz, parownik, element rozprężny (zawór lub kapilara). Im większa instalacja i większe wymagania dotyczące zachowania układu np. utrzymanie temperatury, wilgotności , tym zwiększa się ilość elementów i potencjalnych problemów z nimi związanych. Tak jak każde urządzenie, tak i instalacja chłodnicza wymaga regularnej konserwacji i serwisu, które zapobiegną spadkowi efektywności lub potencjalnej awarii.
Sprężarka – serce układu chłodniczego.
Niewątpliwie najważniejszą i nierzadko najdroższą składową układu chłodniczego warunkującą realizacje procesu chłodzenia jest sprężarka chłodnicza. Tutaj mamy mnogość typów i wielkości np. sprężarki tłokowe, śrubowe, odśrodkowe, scroll, dopasowane do konkretnego zastosowania. Kompresor chłodniczy w trakcie pracy poddawany jest wielu obciążeniom mechanicznym i termicznym. Czas pracy sięgający zazwyczaj kilkunastu godzin dziennie również przyczynia się do zużycia. Istotne jest zatem dbanie o właściwy stan techniczny np. wymianę oleju, płyt zaworowych, czy łożysk (sprężarki śrubowe). Brak serwisu najczęściej wiąże się z przedwczesnym zużyciem i/lub poważną awarią np. zatarciem. Warto dodać, że awarie takie jak spalenie silnika powodują nie tylko uszkodzenie samej sprężarki, ale mogą prowadzić do zanieczyszczenia całej instalacji, której czyszczenie jest bardzo kosztowne. Z kolei zlekceważenie wymiany łożysk w sprężarce śrubowej po ok. 40 tys. h pracy, zwiększa potencjalny koszt naprawy 3-4 krotnie, a czasami wręcz wymusza zakup nowego urządzenia.
Zawory – główny regulator układu.
Nie ma instalacji chłodniczej bez zaworu rozprężnego i różnego typu elektrozaworów. TZR (termostatyczny zawór rozprężny) warunkuje odpowiedni przepływ czynnika w układzie, a co za tym idzie jego wydajność i ekonomiczność. Źle ustawiony lub wadliwy zawór może prowadzić do uszkodzenia sprężarki np. poprzez zalanie ciekłym czynnikiem (jeśli brakuje separatora cieczy) lub zbyt wysokie przegrzanie. Zbyt niskie parowanie ustawione na zaworze może prowadzić także do uszkodzenia wymiennika poprzez jego zamarznięcie ( dotyczy układów klimatyzacji opartych na wodzie). Zawór elektromagnetyczny stosowany na linii płynowej w przypadku wadliwej pracy może zakłócać pracę układu np. poprzez niepełne otwarcie lub zamknięcie i doprowadzić do niekontrolowanego przepływu czynnika. Warto zatem robić okresowy przegląd i serwis wyżej wymienionych elementów (doświadczony chłodniarz od razu rozpozna poprawność pracy podzespołów). Trzeci typ zaworów to zawory zwrotne chroniące sprężarkę przed cofnięciem się czynnika (zalaniem sprężarki na postoju) oraz wszelkiego typu zawory odcinające, które o ile mechanicznie raczej nie ulegają awarii to nierzadko potrafią rozszczelnić się na dławicy doprowadzając do ubytku czynnika chłodniczego.
Wymienniki – czyli „mocowy” układu chłodniczego.
Wymienniki są bezpośrednią realizacją procesu chłodzenia / grzania. To właśnie na ich powierzchni zachodzi zjawisko wymiany ciepła z otoczeniem, gdzie w procesie skraplania / parowania jest ono oddawane / odbierane. Najczęściej stosowane wymienniki zarówno jeśli chodzi o skraplacze, jak i chłodnice (parowniki) to wymienniki powietrzne. Dalej mamy wymienniki płytowe i płaszczowo-rurowe. Jakie problemy mogą wystąpić w przypadku takich elementów ? Pierwszy to nieszczelność. Istotne jest aby zarówno obieg czynnika, jak i medium chłodzonego np. wody, glikolu, były całkowicie odseparowane. Nieszczelność wymiennika płytowego lub płaszczowo-rurowego potrafi mieć katastrofalne skutki dla całej instalacji w postaci zalania i uszkodzenia innych podzespołów w tym sprężarki. Dochodzi również wówczas do utraty czynnika chłodniczego, którego cena jest wysoka. Do tego dochodzą kary za emisję gazów do atmosfery (tzw. użycie środowiska). Kluczowe jest zatem okresowe wykonywanie prób szczelności (wymaganych de facto ustawą F-gazową). Kolejny problem to zanieczyszczenia. W przypadki chłodnic powietrznych na powierzchniach lameli potrafi zbierać się brud, który obniża sprawność wymiennika, a w skrajnym przypadku uniemożliwia działanie układu chłodniczego. Dla wymienników płytowych i płaszczowo-rurowych mogą to być osady, które zbierają się wewnątrz np. kamień, zamulenie , obniżając sprawność układu i zwiększając jego energochłonność. W takiej sytuacji konieczny jest demontaż i oczyszczenie lub w skrajnych przypadkach wymiana. Na sam koniec warto wspomnieć o wentylatorach chłodnic, które regulują pracę wymiennika i zwiększają jego wydajność. Wadliwa praca lub awaria również powoduje spadek wydajności układu, zwiększony pobór energii i może doprowadzić do uszkodzenia sprężarki.
Instalacja – naczynia połączone
Wszystkie elementy układanki zwanej układem chłodniczym są połączone ze sobą w całość za pomocą instalacji rurowej, najczęściej wykonanej z miedzi. W układach opartych o CO2 i amoniaku stosowane są rury stalowe. Jak wiadomo czynnik zawarty w instalacji krąży po niej wraz z olejem. Żeby zapobiec nadmiernej emisji oleju ze sprężarki przy rozruchu stosuje się na linii tłocznej separatory oleju, które wyłapują większość cząsteczek oleju. Niestety ich skuteczność nie jest stuprocentowa, zatem część oleju zostaje rozprowadzona po ściankach całej instalacji. Wraz ze spadkiem sprawności sprężarki, na instalacji zaczyna odkładać się więcej oleju ponieważ część z niego nie ma możliwości powrotu (niska wydajność ssania). W efekcie może dojść do przytkania kanałów na wymiennikach, a w przypadku skraplaczy pracujących w bardzo wysokich temperaturach osadzania się „nagaru”. Aby uniknąć powstania wyżej wymienionych problemów zaleca się regularną wymianę oleju, kontrolę stanu płyt zaworowych, wymianę filtrów oraz weryfikację parametrów pracy układu. W przypadku istnienia nadmiaru zabrudzeń istnieje możliwość płukania instalacji, którą nasza firma posiada w ofercie.
Automatyka – bezpieczeństwo, efektywność, wygoda.
Aktualnie każda instalacja chłodnicza posiada szereg automatów, które warunkują jej prawidłową pracę. Są to przeróżne: bezpieczniki, wyłączniki silnikowe, sterowniki, styczniki, czujniki itp., zabezpieczenia ciśnieniowe. Jakie problemy mogą pojawić się tutaj ? Potencjalnych awarii i problemów może być wiele. Np. błędnie zaprogramowany sterownik, zużyte styki stycznika, brak lub nieprawidłowo funkcjonujące zabezpieczenie olejowe i ciśnieniowe i wiele innych. Szczególnie zwracamy uwagę na stan zabezpieczeń oraz styczników, które w przypadku awarii zazwyczaj generują bardzo wysokie koszty naprawy.
Serwis chłodniczy – profilaktyka to bezawaryjna praca i brak niespodziewanych kosztów.
Jak widać instalacje chłodnicze są bardzo skomplikowane i szereg zmiennych warunkuje ich bezawaryjną pracę. Z pozoru proste uszkodzenie jednego z podzespołów może generować dziesiątki tysięcy złotych kosztów napraw (szczególnie teraz, gdzie urządzenia chłodnicze drożeją z miesiąca na miesiąc). Jak sobie z tym radzić? Nasza firma oferuje kompleksowy serwis chłodniczy wszelkiego typu urządzeń, remonty sprężarek, kontrole szczelności, przebudowy instalacji. Sprawdź w czym możemy pomóc.
